Feestbegroting voor de korte termijn

Het was te verwachten dat er op Prinsjesdag zo vlak voor de verkiezingen geen grote veranderingen gepresenteerd zouden worden. De feestbegroting laat duidelijke de korte termijn prevaleren boven de lange termijn. In anderen landen staan politici zo vlak voor de verkiezingen te strooien met geld om stemmen te halen. Dit gevoel kreeg ik ook bij deze Prinsjesdag.

We maken de grootste krimp sinds de Tweede Wereldoorlog mee. Vrijwel iedereen verwacht een recessie, maar de begroting is zo opgesteld, dat vrijwel iedereen er in de berekening op vooruit gaat. Verwacht maar dat na de verkiezingen het roer omgaat en al die voordeeltjes tijdelijk blijken.

Bereid je privé en zakelijk maar voor op de noodzaak van extra buffers en snijden in onnodige uitgaven. Ik verwacht namelijk dat de overheid zal stoppen met geld geven. Gedurende een ‘normale’ recessie vindt er ook een schifting plaats tussen levensvatbare bedrijven en bedrijven die economisch geen bestaansrecht hebben. Deze dynamiek moet je niet doorkruisen door geld te blijven geven. In de acute coronanood moest de economie gered worden, maar inmiddels heeft iedereen de tijd gehad om zich te bezinnen op de toekomst. Hopen op een volgende redding van de overheid is steeds minder realistisch. Snijden in kosten en nieuwe mogelijkheden onderzoeken als ondernemer of werknemer is noodzaak.

Ik had in de begroting gehoopt op keuzes die wijzen op een intelligente herstart van de economie. Als deze crisis niet goed opgepakt wordt, kan de crisis overslaan naar de woningmarkt en uiteindelijk overslaan naar de financiële sector. Op lastige onderwerpen zoals vermogensrendementsheffing en de woningmarkt zijn echter geen echte keuzes gemaakt.

De slepende discussie rond de vermogensrendementsheffing in box 3 kan namelijk onveranderd blijven voortduren. Het heffingsvrije vermogen wordt weliswaar verhoogd van 30.846 naar 50.000 euro en er is een kleine aanpassing van het belastingtarief. De kleine spaarder wordt daarmee ontzien, maar de grotere spaarders blijven last hebben van de onrechtvaardige heffing in box 3. Mensen die niet beleggen, maar wel grote bedragen aan spaargeld hebben, worden nog steeds aangeslagen voor een fictief rendement, wat ze op een spaarrekening nergens kunnen krijgen.

Voor starters wordt de overdrachtsbelasting afgeschaft. Hoewel ik starters van harte dit voordeel gun, zal dit effect tijdelijk zijn en de woningmarkt verder op slot zetten. Starters zullen in een overspannen markt meer gaan bieden, waardoor het voordeel bij de verkoper komt en niet bij de starter. Vorige jaar was hier al veel kritiek op en inmiddels heeft de Raad van State op het vernieuwde voorstel een negatief advies gegeven.

Daarnaast kun je in sommige gevallen als starter aangemerkt worden, terwijl je een tweede woning koopt. Ook is er geen limiet gesteld voor de prijs van te kopen starterswoning. Je zou dus voor het eerst een woning kunnen kopen van een miljoen en hiervoor een vrijstelling kunnen krijgen van de overdrachtsbelasting.

In november zal de Tweede Kamer zich over deze plannen buigen, in december volgt de Eerste Kamer. Ik verwacht dat het laatste woord hier nog niet over gezegd is. De feestbegroting is vooral leuk voor de korte termijn.